دانشکده علوم انسانی دانشگاه علم و فرهنگ
افکار عمومی و وسایل ارتباط جمعی
نيمسال اول 1395-1396 / شنبه ها؛ 16-19
 
با رشد شهرنشینی به عنوان یک زیست فرهنگی جدید، تغییرات جدی در سبک، شیوه و سیاق زندگی مردم در سراسر جهان پدید آمد. این تغییرات از سطح خرد فردی تا سطح کلان سیاسی و اجتماعی به معنای اداره جامعه و تشکیل حکومت قابل ملاحظه است. یکی از تغییرات جدی را می توان در شکل گیری مفهوم مبهم اما پرکاربرد و پربسامد «افکارعمومی» دانست. به ویژه با گسترده شدن اتفاده از وسایل ارتباط جمعی، شکل دهی به افکارعمومی و اثرگذاری افکارعمومی از وضعیت­هایی است که مورد تحقیق و پژوهش اندیشمندان و مورد توجه و تحلیل سیاستمداران و سیاست­گذران قرار گرفت. آنگاه که سخن از افکار عمومی به میان می آید نوعی از تاثیر جمعی را می­توان در نظر داشت که با سطوح فردی هرچند قابل جمع است اما بسیار متفاوت است. تلاش می گردد در این ترم تحصیلی علاوه بر مفهوم شناسی و نظریه شناسی افکارعمومی اصولی کاربردی نیز که برای آینده مدیر فرهنگی یعنی فارغ التحصیل این رشته بدان نیازمند خواهد بود، ارائه گردد. متاسفانه در ایران با فقر جدی در حوزه مکتوب افکارعمومی روبرو هستیم اما کتاب­های اصلی مورد استفاده در این ترم تحصیلی به شرح ذیل است:
Ø     شبابی، مهرشاد و آقاسی، محمد و صفوی، حنانه سادات(1394). دیگری رسانه­ای. تهران: راه تدبیر
Ø     لازار، ژودیت(1391).افکارعمومی. ترجمه مرتضی کتبی. تهران: نشرنی.
Ø     پرایس،وینسنت(1382).افکارعمومی.ترجمه علی­رستمی و الهام میرتهامی. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Ø     دادگران، سیدمحمد(1393).افکارعمومی و معیارهای سنجش آن. تهران: انتشارات مروارید
Ø     محمدی، سعیده(1394). شیوه های تأثیر بر افکار عمومی. تهران: انتشارات ساکو
Ø     خوش­بیان، مسلم(1384). افکارعمومی در سازمان. تهران: سازمان معین ادارات
Ø     متولی، کاظم(1384).افکار عمومی و شیوههای اقناع. تهران: انتشارات بهجت
همچنین کتابهای نظریه ها در روان شناسی اجتماعی اثر مورتون دوچ و روبرت کراوس(1386) وشیوه­های تغییر رفتار (1381) اثر ریموند میلتن برگر، براي توضيح برخی مطالب کلاس بسیار مفید هستند. در باب منابع تكميلي، تلاش شده تا از ميان انبوه منابع فارسي و انگلیسی، بخشي انتخاب شود كه مهمتر و مفيدتر خواهد بود.
***
شرح درس
● جلسه اول: 3 مهر
آشنایی و کليات، و شرح اهداف درس.
● جلسه دوم: 10 مهر
بحث اول- کليات، تشریح طرح درس و شيوه ارائه کارنوشت کلاسی.
بحث دوم- زمینه های مفهومی و تاریخی شکل گیری افکار عمومی(1)؛ دولت- ملت، ملت، ملت گرایی.
گیدنز، آنتونی(1393)چشم اندازهای جهانی. تترجمه محمدرضا جلایی پور، تهران: انتشارات طرح نو(76-97)
گیدنز،آنتونی(1383) سیاست، جامعه شناسی و نظریه اجتماعی. ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
لیدمن، اریک(1387) تاریخ اندیشه مدرنیته در سایه آینده. ترجمه سعید مقدم، تهران: انتشارات اختران
فکوهی، ناصر(1383) تاریخ اندیشه و نظریه های انسان شناسی. تهران: نشرنی. فصول اول تا سوم.
● جلسه سوم: 17 مهر
زمینه های مفهومی و تاریخی شکل گیری افکار عمومی(2)؛ جامعه/ اجتماع، قدرت/ اقتدار، مردم/عموم/توده. 
گروه نویسندگان(1383) جهانی شدن؛ قدرت و دموکراسی. تهران: انتشارات کویر.
باتامور، تام(1378) جامعه شناسی سیاسی. ترجمعه منوچهر صبوری، تهران: کیهان.
کیوستو، پیتر(1380) اندیشه های بنیادی در جامعه شناسی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.

● جلسه چهارم: 24 مهر
 جهان تصاویر و تصاویر جهان؛ آرایش رسانه ای  و قدرتمندی در دنیای جدید.
*آقاسی، محمد (1389) جهان تصاویر و تصاویر جهان، ماهنامه خردنامه همشهری، شماره 69: 79-80(دریافت فایل)
مرادی، حجت اله (1389) قدرت و جنگ نرم؛ از نظریه تا عمل. تهران: نشرساقی. فصول سوم، پنجم و ششم از بخش اول و فصل چهارم از بخش دوم
نای، جوزف (1389) قدرت نرم؛ ابزارهای موفقیت در سیاست بین المللی. تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
هنسون، جریس و نارولا، اوما(1375) .تکنولوژیهای جدید ارتباطی در کشورهای در حال توسعه.ترجمه داوود حیدری. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
عیوضی، محمد­رحیم (1388) مدیریت رسانه­ای و مهندسی افکارعمومی، مطالعات تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، شماره 2: 251- 270 (دریافت فایل)
نیرومند، لیلا و همکاران (1390) بررسی نقش رسانه­های جمعی در شکل­گیری افکار عمومی نسبت به هدفمندی یارانه­ها، مطالعات رسانه­ای، شماره 13: 133-163(دریافت فایل)

● جلسه پنجم: 1 آبان
افکارعمومی؛ مفهوم شناسی و نظریه شناسی.
**لازار، ژودیت(1391) .افکارعمومی. ترجمه مرتضی کتبی. تهران: نشرنی. فصل دوم(33-77)
**پرایس، وینسنت(1382).افکارعمومی. ترجمه علی رستمی و الهام میرتهامی. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مجموعه نویسندگان(1389) .افکارعمومی در ایران. تهران: مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا).
افروغ، عماد(1387) .حقوق شهروندی و عدالت. تهران: سوره مهر. مقدمه و فصل حقوق شهروندی (33-17).
نصر، صلاح(1380) .جنگ روانی. ترجمه محمود حقیقت کاشانی. تهران: انتشارات سروش.
مرادی، حجت اله (1389) قدرت و جنگ نرم؛ از نظریه تا عمل. تهران: نشرساقی.
دیندار، فیروز و همکاران (1391) شفافیت اطلاعاتی کارویژه اصلی رسانه­های جمعی در برابر افکارعمومی، مطالعات رسانه­ای، شماره 16: 65- 78 (دریافت فایل)

● جلسه ششم: 8 آبان
افکار عمومی در پرتو فرهنگ سیاسی و فرهنگ عمومی.

میلز، آندرو و براویت، جف(1390) درآمدی بر نظریه فرهنگی معاصر. ترجمه جمال محمدی، تهران: انتشارات ققنوس
هال، جان آر و نیتس، مری جو(1391) فرهنگ از دیدگاه جامعه شناختی. ترجمه فریبرز مجیدی، تهران: انتشارت سروش
*جوادی یگانه، محمد رضا و آقاسی، محمد(1390)، «"برزخ" یهودی-مسیحی شده در سينماي ايران»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی دین و ارتباطات، سال هجدهم، شماره 2:صص 47-94 (دریافت فایل Pdf)
*آقاسی، محمد(1389) بررسی نحوه بازنمایی مفاهیم و نمادهای مذهبی در سینمای ایران، فصلنامه فرهنگ پژوهش، شماره چهارم دوره جدید، پاییز 1389، صص61-80 (دریافت فایل Pdf)
امیری­ فرد، پریسا(1391) نقش دین و ارزش­های دینی در جلب افکارعمومی در ایران پس از انقلاب اسلامی، فصلنامه سیاست، شماره 1: 99-115 (دریافت فایل)
 
● جلسه هفتم: 15 آبان

آزمون میان ترم.
 
● جلسه هشتم: 22 آبان
رسانه های جمعی و تاثیر بر افکار عمومی.
بوردیو، پی یر (1387).درباره تلویزیون و سلطه ژورنالیسم. ترجمه ناصرفکوهی. تهران: نشر آشیان. فصل صفحه تلویزیون و پشت پرده هایش (51-19).
دارابی، علی(1390) .درآمدی بر جامعه شناسی ارتباطات، فرهنگ و رسانه. تهران: انتشارات جهاددانشگاهی دانشگاه تهران. 275-317.
**ویلیامز، کوین (1386) .درک تئوری رسانه. ترجمه رحیم قاسمیان. تهران: نشر ساقی. فصول تئوریهای ناظر بر تاثیر رسانه ها برمخاطبان(207-183)؛ تحولات رسانه ها و تئوری رسانه (250-231).

● جلسه نهم: 29 آبان
 تکنولوژیهای جدید ارتباطی و افکارعمومی.
 سمتی، محمد مهدی(1385) .عصر سی ان ان و هالیوود. ترجمه نرجس خاتون براهوِِیی. تهران: نشر نی. فصل تروریسم، هالیوود و سیاستهای تصویرپردازی (142-99).
جوادی یگانه، محمدرضا و عبداللهیان، حمید(1386) .دین و رسانه. تهران: دفتر پژوهشهای رادیو. مقاله های تصویر مسلمانان درسینمای هالیوود و تعالیم هالیوود.

● جلسه دهم: 6 آذر
مجاری شکل دهی به افکار عمومی.
مهدی زاده، سید محمد(1387) .رسانه ها و بازنمایی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها.
**ویلیامز، کوین (1386) .درک تئوری رسانه. ترجمه رحیم قاسمیان. تهران: نشر ساقی. فصول تئوریهای ناظر بر تاثیر رسانه ها برمخاطبان  (207-183) ؛ تحولات رسانه ها و تئوری رسانه (233-231).
مجموعه نویسندگان(1389) .عملیات روانی و رسانه. تهران: نشر ساقی.
ربیعی، علی(1387) نظریه بازنمایی رسانه­ای و تحلیل افکارعمومی متقابل آمریکایی­ها و ایرانی­ها، دانش سیاسی، شماره دوم: 27- 62 (دریافت فایل)
 
● جلسه يازدهم: 13 آذر
افکارعمومی و روابط عمومی.
پستمن، نیل(1385) .زندگی در عیش، مردن در خوشی. ترجمه صادق طباطبایی. تهران: انتشارات اطلاعات.
**آقاسی، محمد و شبابی، مهرشاد و صفوی، حنانه سادات(1390)، «عوامل جذابیت شبکه من و تو از منظر دانشجویان»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی جامعه پژوهی فرهنگی، دوره 2، شماره 4: صص35-54 (دریافت فایل Pdf)
**شبابی، مهرشاد و آقاسی، محمد(1390)،«تاثیر رسانه بر افکار عمومی با استفاده از روش تقویت افتراقی؛مطالعه موردی قتل نداآقاسلطان»، فصلنامه علمی-پژوهشی زنان و خانواده، شماره 8: 83- 115 (دریافت فایل Pdf)
**سمتی، محمد مهدی(1385) .عصر سی ان ان و هالیوود. ترجمه نرجس خانون براهوِِیی. تهران: نشر نی. فصل تاملاتی درباره عوامل موثر بر شیوه پخش اخبار متوالی از تلویزیون (44-33). (دریافت فایلPdf)
 
●جلسه دوازدهم: 20 آذر
سنجش افکارعمومی.
دادگران، سیدمحمد(1389).افکارعمومی و معیارهای سنجش آن. تهران: گلشن.
*یعقوب زاده، رحیم و فلاح مین باشی، فاطمه(1388).مبانی سنجش افکارعمومی. تهران: انتشارات جهاددانشگاهی.

 
● جلسه سيزدهم: 4 دی
جامعه ایرانی و درک افکارعمومی؛ دشواریها و چشم اندازها.
**آقاسی، محمد (۱۳۹۲) رهاشدگی و آشفته بازار نظرسنجی، ماهنامه مدیریت ارتباطات، مرداد، شماره۳۹: 33-36 (دریافت فایل)
افروغ، عماد(1387) .هویت ایرانی و حقوق فرهنگی. تهران: سوره مهر. فصل هویت ایرانی (53-21).
**افروغ، عماد(1389) .احیاگری و مردم سالاری دینی. تهران: سوره مهر. فصل مرم سالاری دینی به مثابه فلسفه سیاسی نوظهور(98-55). (دریافت فایل)

● جلسه چهاردهم: 11 دی
بررسی افکار عمومی جامعه ایرانی.
مجموعه مقالات(1385) .ارزیابی فضای مجازی ایرانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. مقاله "دو فضایی شدن کره زمین و توسعه واقعی-مجازی شاخص های کاربردی ارزیابی «فضای وبی ایرانی»" نوشته دکتر سیدسعید رضا عاملی(31-7).
افروغ، عماد(1387) .حقوق شهروندی و عدالت. تهران: سوره مهر. فصل جامعه مدنی و موقعیت آن در ایران (131-91).

***
شيوه تخصیص نمره
v     حضور و مشارکت در کلاس: نمره منفي براي غيبت (بيش از 2 جلسه غيبت، هر جلسه  0.5 نمره کسر مي شود. بعد از هر جلسه، به هيچ وجه غيبت آن جلسه اصلاح نخواهد شد.) خروج از کلاس بلامانع است، ولی ورود به کلاس بعد از شروع کلاس، مجاز نیست. نمره مشارکت در کلاس (انتقاد، پرسش و حضور موثر در مباحث) به نمره کل اضافه مي شود. هر دو جلسه تاخیر، یک جلسه غیبت محسوب می گردد.
v     فعالیت کلاسی: 5 نمره(مطابق آنچه در کلاس توضیح داده خواهد شد.)
v     آزمون ميان ترم: 3 نمره. آزمون میان ترم همراه با سوالات تحلیلی که استفاده از قدرت تفکر و ارائه دانشجو را می طلبد و از کتب و مقالات ارائه شده و مباحث مطرح شده در کلاس می باشد.
v     آزمون پايان ترم: 10 نمره. آزمون پایان ترم همراه با سوالات تحلیلی به جز سوالات مطرح شده در آزمون میان ترم می باشد، و منابع آن علاوه بر مطالب ارائه شده در کلاس، کتب و مقالات اصلی معرفی شده می باشد.)